Nastały trudne czasy. Wojna na Ukrainie, gigantyczna inflacja, stopy procentowe, drogi prąd i coraz to bardziej drożejąca żywność i artykuły pierwszego użytku.
Nastrój – utrzymujące się przez dłuższy okres zabarwienie emocjonalne wszystkich przeżyć, zarówno doświadczane subiektywnie i relacjonowane, jak również możliwe do obserwacji przez otoczenie. Jego dynamika jest bardzo indywidualna. U każdego z nas będzie inna, zależnie od okresu naszego życia i wpływu różnych czynników zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych oraz niezależnych od nas okoliczności. Nastroje są czymś bardziej wieloznacznym niż emocje. W przeciwieństwie do nich mogą trwać tygodniami i miesiącami.
Często nie wiemy, co jest powodem naszego dobrego lub złego nastroju. Jeśli ludzie doświadczają jego obniżenia, uczucia mogą obejmować smutek, zmęczenie, zwiększone napięcie lub lęk. Dlatego coraz więcej osób z różnych dziedzin naukowych stara się „zgłębić temat” i określić kondycję danego społeczeństwa na tle globalnych trendów konsumenckich i dać tym samym odpowiedź na pytanie „Co jest powodem naszego obniżonego nastroju ?” oraz „Jakie czynniki wpływają na jego pogorszenie.”
W I i II kwartale 2022 wzrost cen w Polsce wyraźnie przyspieszył, przez co wyprzedziliśmy Węgry i znaleźliśmy się na trzecim miejscu w rankingu krajów UE z najwyższą roczną inflacją.
Ponadto, rok 2022 jest trudny ze względu na nakładające się kryzysy. Wojna, uchodźcy, presja inflacyjna, ciągle trwająca pandemia. Podobnie zróżnicowane będą nastroje i postawy zakupowe konsumentów. Jedni będą odczuwali silny lęk, inni szybko wrócą do wcześniejszych praktyk i przyzwyczajeń.
Najnowsze badania wykazały, że Polacy odczuwają lęk i brak bezpieczeństwa. Spodziewają się pogorszenia sytuacji finansowej i ekonomicznej w naszym kraju – 75% z nich uważa, że zmieni się ona na gorsze w ciągu najbliższego roku oraz planują ograniczenie wydatków – takie uczucia deklaruje średnio 80 proc. Poziom bezpieczeństwa jest w dużej mierze powiązany z sytuacją materialną – im lepsza, tym wyższe jest też poczucie bezpieczeństwa.
Mimo pesymistycznych nastrojów pod względem ekonomicznym, odczuwana sytuacja blisko połowy Polaków jest dość stabilna. Częściej deklarują oni pogorszenie niż poprawę, ale jest to pogorszenie umiarkowane. Mniej optymistycznie widzą jednak przyszłość. Prawie połowa spodziewa się pogorszenia sytuacji finansowej. Ten pesymizm sprawia, że część konsumentów planuje ograniczenie wydatków. Nie wiadomo jednak, jak plany przełożą się na decyzje przy sklepowej półce. Trzeba jednak pamiętać, że rzeczywistość jest dynamiczna, a postawy zakupowe konsumentów dość różne. Widać jednak spore zróżnicowanie w zależności od kategorii. Oszczędności będą dotyczyć dużych wydatków, których realizację można odłożyć na później. Prawie 41 proc. badanych zrezygnuje z zakupów elektroniki i AGD, a 37 proc. z kupowania obuwia i ubrań. Mniejsze będą też wydatki na alkohol – tak deklaruje 40 proc. uczestników badania. Najrzadziej planujemy oszczędzanie na codziennych wydatkach, na zdrowie i kosmetyki – na produkty premium czy usługi zdrowotne konsumenci chętnie wydadzą pieniądze.
Część polskich konsumentów planuje też nieco rzadziej korzystać z przyjemności i rozrywki – wyjścia do restauracji i wyjazdów turystycznych.
Polacy odzwyczaili się również od chodzenia do kin. 85% Polaków deklaruje, że interesuje się filmem, ale tylko 29% przyznaje, że w ciągu ostatnich trzech miesięcy było w kinie. Znacznie wyższy jest odsetek tych, którzy w kinie nie byli w ciągu ostatniego roku – 52%. Według badań jedną z głównych przyczyn są zbyt drogie bilety oraz korzystanie z platform streamingowych.
W stosunku do zeszłego roku zmalał także odsetek konsumentów, którzy deklarują przywiązanie do marki oraz kierują się przede wszystkim walorami jakościowymi. Wzrósł natomiast odsetek nabywców kierujących się ceną i nie lubiących przepłacać oraz łowców okazji, których głównym czynnikiem wyboru jest atrakcyjna cena. Konsumenci wybierają tańsze produkty w wybranych kategoriach. Najczęściej taka postawa dotyczy rzeczy codziennego użytku, takich jak artykuły spożywcze – 30% badanych, nieco rzadziej kosmetyki – 29% oraz odzież, i obuwie – 27%. 63% Polaków twierdzi, że porównuje ceny produktów pomiędzy sklepami.
Inną kategorią wartą uwagi w tym kontekście jest korzystanie z samochodu. To kategoria niezwykle masowa, a jednocześnie wyjątkowo odporna na kryzysowe zawirowania. Choć ceny paliwa rosną, prawie 70 proc. badanych deklaruje, że w kwestii jeżdżenia samochodem nie zmieni swoich zwyczajów.
Warto też wspomnieć, że aż 76% Polaków korzysta z programów lojalnościowych – częściej są to kobiety.
Dla klientów ważna jest cena i jakość produktów czy usług. Jako przedsiębiorca weź to pod uwagę. Mimo, że czasy nie są łatwe, należy śledzić rynek i aktualne trendy oraz być elastycznym i potrafić dostosować się do sytuacji. Warto zwracać uwagę na to, co jest obecnie istotne dla konsumentów, przygotować dokładną strategię, odpowiednie komunikaty i politykę cenową. Pozwoli to nie tylko zachować stabilność finansową, ale też przyciągnąć klientów i zwiększyć sprzedaż.
Źródło:
https://nastrojepolakow2022.openresearch.pl
https://blog.wenet.pl
badania ARC Rynek i Opinia oraz dr hab. Magdalenę Sobocińską, prof. UEW.
www.wikipedia