Od 1 stycznia 2023 roku w Polsce zaczęły obowiązywać nowe przepisy mające na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami sprzedażowymi, w tym przed fikcyjnymi promocjami. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wydał komunikat prasowy, w którym szczegółowo omawia zmiany i nowe regulacje. Wprowadzone przepisy to kolejny krok w walce z manipulacjami cenowymi, fałszywymi opiniami, wykupywaniem biletów przez boty oraz innymi praktykami wprowadzającymi konsumentów w błąd.
Zasady dotyczące promocji i wyprzedaży
Zgodnie z nowymi przepisami, każdy sprzedawca, który ogłasza promocję lub wyprzedaż, ma obowiązek informować o najniższej cenie danego produktu z 30 dni przed obniżką. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności, przy każdej obniżce należy podać zarówno aktualną cenę, jak i tę sprzed pierwszej obniżki. W sytuacji, gdy produkt jest w sprzedaży krócej niż 30 dni, sprzedawca musi pokazać najniższą cenę od momentu jego wprowadzenia do sprzedaży do momentu obniżki.
Takie regulacje mają na celu walkę z fikcyjnymi promocjami, w których sklepy najpierw zawyżały ceny, by później obniżyć je do wcześniejszego poziomu i reklamować to jako „promocję”. Dzięki temu klienci mają lepszy wgląd w realne obniżki cen i nie są narażeni na manipulacje cenowe.
Walka z fałszywymi opiniami
Kolejną zmianą jest zakaz zamieszczania fałszywych lub zniekształconych opinii o produktach w internecie. Przedsiębiorcy, którzy oferują dostęp do recenzji, mają teraz obowiązek informowania o tym, czy i jak weryfikują autentyczność opinii. Muszą również zaznaczyć, czy publikują wszystkie recenzje, czy tylko wybrane, np. te pozytywne.
Wprowadzenie tego przepisu ma na celu eliminację zjawiska fałszywych recenzji, które wprowadzały konsumentów w błąd co do jakości i funkcjonalności produktów. Fałszywe opinie były często narzędziem marketingowym, wykorzystywanym do sztucznego budowania pozytywnego wizerunku danego towaru lub usługi.
Zakaz wykupywania biletów przez boty
Nowe przepisy zakazują również wykupywania biletów na wydarzenia kulturalne i sportowe przez boty, a następnie odsprzedawania ich po zawyżonych cenach. Dotychczas ta praktyka powodowała, że bilety na popularne imprezy były szybko wykupywane przez pośredników, co znacznie ograniczało dostępność biletów dla przeciętnego konsumenta. Zakaz ten ma na celu zwiększenie dostępności biletów dla konsumentów i ograniczenie nieuczciwych praktyk związanych z ich odsprzedażą.
Obowiązek ujawnienia płatnych reklam i wpływu na pozycjonowanie produktów
Nowelizacja przepisów wymaga także, aby sklepy ujawniały, które produkty są promowane za pomocą płatnych reklam oraz które z nich zostały wyżej pozycjonowane na skutek dodatkowych opłat od producentów. Dzięki temu klienci mogą świadomie wybierać produkty, mając pełniejszą wiedzę o mechanizmach promocji i widoczności ofert.
Jak zgłosić fikcyjną promocję?
Jeśli zauważysz fikcyjną promocję, czyli sytuację, w której sklep nie przestrzega przepisów dotyczących cen promocyjnych, możesz to zgłosić bezpośrednio do UOKiK. Warto również zrobić zdjęcie produktu z oznaczoną ceną lub zachować inne dowody potwierdzające nieuczciwą promocję.
UOKiK na swojej stronie internetowej oferuje formularz kontaktowy, za pośrednictwem którego konsumenci mogą zgłaszać naruszenia.