W dzisiejszych czasach coraz więcej rodzin poszukuje sposobów na ochronę i zarządzanie swoim majątkiem oraz zapewnienie bezpiecznej przyszłości dla swoich członków. Jedną z opcji, która zdobywa coraz większą popularność, jest utworzenie fundacji rodzinnej. Fundacja rodzinna to instytucja prawna, która pozwala rodzinom na skuteczne zarządzanie swoim majątkiem, realizację celów charytatywnych oraz zapewnienie stabilności i kontynuacji wiedzy i wartości w rodzinie na przestrzeni pokoleń.
Czym jest fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna jest formą organizacji non-profit, utworzoną przez rodzinę lub grupę rodzin w celu osiągnięcia różnych celów. Jej głównym celem jest zarządzanie majątkiem rodzinnym oraz wspieranie członków rodziny w zakresie finansów, edukacji, rozwoju i opieki. Fundacja rodzinna może mieć swoje źródło finansowania, takie jak inwestycje, nieruchomości lub spółki rodzinne, które są przeznaczane na cele określone przez rodzinę.
Cele fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna może mieć różnorodne cele, w zależności od potrzeb i wartości danej rodziny. Oto kilka powszechnych celów, które można realizować poprzez fundację rodzinną:
Zarządzanie majątkiem: Fundacja rodzinna umożliwia profesjonalne zarządzanie majątkiem rodzinnym, w tym inwestycjami, nieruchomościami i innymi aktywami. Dzięki temu rodzinie udaje się skutecznie chronić, pomnażać i przekazywać swoje bogactwo na przyszłe pokolenia.
Edukacja i rozwój: Fundacja rodzinna może wspierać członków rodziny w zakresie edukacji, stypendiów, kursów rozwojowych i innych form nauki. Zapewnia to możliwość zdobywania wiedzy, umiejętności i doświadczenia, które są niezbędne dla sukcesu i rozwoju każdego członka rodziny.
Działalność charytatywna: Wiele fundacji rodzinnych angażuje się w działalność charytatywną, wspierając organizacje i projekty mające na celu poprawę społeczeństwa i pomaganie potrzebującym. Dzięki fundacji rodzinnej rodzina może wpływać na społeczność i wnosić pozytywny wkład w otaczający świat.
Ochrona wartości i tradycji: Fundacja rodzinna może pełnić rolę strażnika rodzinnych wartości, tradycji i historii. Przekazywanie tych wartości na przestrzeni lat.
Jak podaje serwis Gov.pl
Każdy przedsiębiorca zakładając firmę ma nadzieję, że jego biznes będzie się rozwijał, zwiększał zakres działania, zdobywał nowe rynki i klientów, a z czasem stanie się firmą z tradycjami, kierowaną przez kolejne pokolenia następców. Będzie to możliwe dzięki ustawie o fundacji rodzinnej, która wchodzi dziś w życie.
Firmy rodzinne to ważny element polskiej gospodarki. Przez ostatnie 30 lat miały one olbrzymi wpływ na rozwój naszego kraju. Wiele z nich stoi przed wyzwaniem zmiany pokoleniowej. I w tym pomoże nasze rozwiązanie. Od dziś wielopokoleniowa sukcesja będzie łatwiejsza, a polskie rodzinne marki nie stracą na sile i znaczeniu
– zaznacza minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.
Fundacja rodzinna to rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy myślą o rozwoju firmy w perspektywie kilku pokoleń. To sprawdzone rozwiązanie, które funkcjonuje w innych europejskich krajach. Od teraz Polska dołącza do tego grona.
Fundacja rodzinna to skarbiec rodzinny, który zabezpieczy finansowo rodzinę, a jednocześnie pomoże nadal realizować wizję założyciela firmy
– dodaje minister Buda.
Fundacja rodzinna pozwoli utrzymać i ochronić majątek firmy oraz umożliwi jego dalsze pomnażanie. Członkowie rodziny fundatora będą mogli korzystać z wypracowanych zysków, ale nie będą musieli angażować się osobiście w prowadzenie firmy. Będą mieć też pewność, że wypracowany przez lata kapitał jest efektywnie zarządzany i chroniony przed rozdrobnieniem.
5 kroków do założenie fundacji rodzinnej
Fundatorem może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, a więc m.in. prawo swobodnego dysponowania swoim majątkiem. Fundację rodzinną będzie mogło utworzyć także kilku fundatorów, z wyjątkiem fundacji rodzinnej tworzonej w testamencie. Beneficjentem fundacji rodzinnej będzie mogła natomiast zostać osoba fizyczna i organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego.
Wystarczy 5 kroków, by móc założyć fundację rodzinną. Są to:
- złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim albo w testamencie;
- sporządzenie statutu fundacji rodzinnej, który określi m.in. strategię sukcesyjną i przyszłych beneficjentów fundacji rodzinnej;
- przekazanie majątku na fundusz założycielski o wartości co najmniej 100 tys. zł;
- ustanowienie organów fundacji rodzinnej;
- wpisanie fundacji rodzinnej do prowadzonego przez sąd rejestru fundacji rodzinnych.
Zalety założenia fundacji rodzinnej
- Możliwość wycofania się fundatora (przedsiębiorcy) z aktywnego prowadzenia biznesu, bez utraty dochodów.
- Finansowe zabezpieczenie członków rodziny.
- Zwiększenie potencjału budowania firm rodzinnych na pokolenia.
- Zapobieganie podziałowi i rozdrobnieniu majątku między spadkobiercami.
- Zapewnienie nieprzerwanego działania firmy po śmierci fundatora zgodnie z jego wolą.
- Planowanie sukcesji w perspektywie wielu pokoleń.
Cele fundacji rodzinnej
- Zapewnienie wielopokoleniowej sukcesji.
- Budowanie ładu rodzinnego i korporacyjnego, oddzielającego biznes od spraw rodzinnych.
- Gromadzenie i chronienie polskiego kapitału.
- Rozwijanie działalności inwestycyjnej.
Narzędzia wspomagające proces sukcesji firm
Od kilku lat nasze ministerstwo wprowadza narzędzia, które pomagają w procesie sukcesji firm. Wśród nich są przede wszystkim narzędzia skierowane do przedsiębiorców wpisanych do CEIDG, takie jak: zarząd sukcesyjny, tymczasowy przedstawiciel i możliwość przenoszenia na następców prawnych koncesji, licencji, pozwoleń i zezwoleń. W CEIDG zgłoszonych jest ok. 46,6 tys. zarządców sukcesyjnych, a 3 tys. z nich obecnie pełni swoją funkcję, tymczasowo zarządzając przedsiębiorstwami w spadku.
Wsparciem dla przedsiębiorców może być również tymczasowy przedstawiciel zmarłego małżonka przedsiębiorcy, który wykonuje prawa z jego udziału w przedsiębiorstwie dopóki trwają sprawy spadkowe. Ponadto wprowadziliśmy zasady przenoszenia decyzji administracyjnych na nabywców przedsiębiorstw, aby uniknąć przerwy w działalności firmy.
Obecnie pracujemy nad kolejnymi rozwiązaniami usprawniającymi sukcesję firm. Znajdują się one w pakiecie ułatwień dla przedsiębiorców. To m.in.:
- obniżenie progu udziałów spadkobierców w spadku niezbędnego do powołania zarządcy sukcesyjnego przed notariuszem (z 85% do 75%);
- automatyczne wydłużenie zarządu sukcesyjnego do momentu wydania postanowienia przez sąd, w przypadku potrzeby prowadzenia firmy przez zarządcę sukcesyjnego dłużej niż 2 lata;
- dostęp do rachunku bankowego przez zarządcę sukcesyjnego na takich samych zasadach jak przedsiębiorca, np. bankowości elektronicznej;
- wprowadzenie procedury wyznaczenia, powołania, odwołania albo rezygnacji wspólnego przedstawiciela w spółkach, który reprezentuje współuprawnionych z udziału albo akcji.
Garść danych
Firmy rodzinne stanowią 90% wszystkich polskich przedsiębiorstw, są więc kluczowym elementem gospodarki naszego kraju. W 2021 r. 100 największych firm rodzinnych zatrudniało 261 tys. osób, a ich przychody wyniosły 260,5 mld zł i w porównaniu z 2020 r. wzrosły o ponad 22%. 26% tych przychodów stanowił natomiast eksport.
Z badań przeprowadzonych w ostatnich latach wynika, że aktualnie problem sukcesji dotyczy ponad 50% firm rodzinnych. Jednak tylko 8,1% następców przedsiębiorców deklaruje chęć poprowadzenia firmy stworzonej przez rodziców. Problem sukcesji przedsiębiorstw w perspektywie wielopokoleniowej jest aktualny również w innych krajach europejskich. W Czechach 90% firm to firmy prowadzone w pierwszym pokoleniu, 9% firmy prowadzone w drugim pokoleniu, a zaledwie 1% firmy prowadzone w trzecim pokoleniu. Podobnie jest w Wielkiej Brytanii – 86% w pierwszym pokoleniu, 8,5% w drugim i 3% w trzecim.
Chcesz dowiedzieć się więcej o fundacji rodzinnej i innych narzędziach sukcesyjnych? Wejdź na stronę: sukcesja.gov.pl.