Alternatywne źródła energii elektrycznej są coraz bardziej powszechne i coraz więcej osób dostrzega konieczność zmian w podejściu do otaczającego nas środowiska. Nie dziwi więc już nikogo fakt, że rośnie popularność rozwiązań opartych na odnawialnych źródłach energii. Kryzys energetyczny, rosnące ceny prądu i tym samym potrzeba zmniejszenia zużycia energii, powodują, że przybywa gospodarstw domowych korzystających w elektrowni słonecznych czy wiatrowych. I jak to zwykle bywa, każde z nich mają swoich zwolenników i przeciwników.
W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwie Klimatu i Środowiska od 25 stycznia br. ruszył program „Energia dla wsi”, którego celem jest dofinansowanie instalacji OZE, czyli odnawialnych źródeł energii. W ramach dofinansowania instalacji fotowoltaicznych lub turbin wiatrowych można będzie uzyskać pożyczkę do 100% kosztów kwalifikowanych. Jest to więc dobra okazja, by pomyśleć o przydomowej elektrowni wiatrowej lub słonecznej.
Z roku na rok energia wiatrowa w Polsce rozwija się coraz dynamiczniej. Jest ona korzystnym rozwiązaniem dla gospodarstw domowych, pod warunkiem, że mieszkamy w regionie o odpowiednich warunkach wiatrowych. W Polsce przypada około 250 dni wietrznych w roku. Średnia roczna prędkość wiatru wynosi 2,9-4 m/s, co jest optymalnym wynikiem dla rozwoju energii.
Przydomowa elektrownia wiatrowa to zespół połączonych ze sobą urządzeń, które wytwarzają i magazynują energię elektryczną.
W jej skład wchodzą następujące elementy;
- turbina wiatrowa,
- licznik,
- okablowanie,
W zależności od osi ruchu obrotowego wirnika elektrownie dzielimy na;
- turbiny wiatrowe poziome,
- turbiny wiatrowe pionowe.
Szacuje się, że około 95% polskich elektrowni wiatrowych to właśnie turbiny poziome. Są zazwyczaj bardziej efektywne od pionowych, ale ich praca generuje spory hałas. Wymagają także odpowiedniego ustawienia „na wiatr”.
Turbiny pionowe dzięki swojej budowie nie wymagają takich zabiegów, a swoim wyglądem przypominają bardziej stacje radiowe.
Przydomowe elektrownie wiatrowe są tak konstruowane, żeby pracowały na niezbyt dużych wysokościach i wykorzystywały gorsze warunki wietrzności w porównaniu do dużych. Istotne jest również ukształtowanie terenu. Im mniej przeszkód, tym nasza elektrownia będzie lepiej działać. Przeszkodą utrudniającą jej sprawne działanie, może być m.in. las, czy znajdujący się niedaleko kilkupiętrowy budynek.
Od stycznia 2023 roku obowiązują nowe przepisy budowlane. Zgodnie z wytycznymi wiatraki do 3 m wysokości nie wymagają żadnego zgłoszenia. Zaś większe wiatraki do 12 m wysokości trzeba zgłosić w gminie. Należy też pamiętać, iż umiejscowienie wiatraka na działce musi być takie, by w razie upadku, nie wylądował na działce sąsiada.
Koszt instalacji elektrowni wiatrowej jest ściśle związany z generowaną przez nią mocą. Przyjęło się, że na potrzeby domu jednorodzinnego, zamieszkiwanego przez kilkuosobową rodzinę w pełni wystarczy moc 5kW. Turbina o tej mocy bez problemu obsłuży mały sprzęt AGD, zapewni oświetlenie i podgrzanie ciepłej wody użytkowej oraz może dodatkowo wspomóc instalację centralnego ogrzewania. Jeżeli jednak masz ogrzewanie elektryczne lub planujesz je założyć, zainwestuj w elektrownię wiatrową o większej mocy np. 10 kW. Będzie się to jednak wiązało z koniecznością poniesienia większych nakładów inwestycyjnych. Dlatego, przed podjęciem decyzji warto dobrze przeliczyć opłacalność tego projektu i szacowany czas zwrotu z inwestycji.
Orientacyjny koszt zainstalowania przydomowej elektrowni wiatrowej 5 kW wynosi od 60 do 80 tys. złotych. Większa o mocy 10 kW kształtuje się na poziomie od 80 do ponad 100 tys. złotych Przy założeniu średnich warunków, gdy przeciętne wiatry wieją z prędkością około 4 m/s, zwrot z inwestycji (5 kW elektrowni) może się zwrócić po ok. 4-6 latach. Przy większych prędkościach wiatru, ten czas znacznie się skróci do 3-4 lat.
Jeśli Twoja przydomowa stacja wiatrowa ma możliwość zastosowania trybu off/on-grid, nadmiar wyprodukowanej energii elektrycznej odprowadzany jest do sieci, skąd potem możesz sobie go odebrać w mniej wietrznych okresach, a powstałe nadwyżki sprzedać do zakładu energetycznego, ale wówczas potrzebna jest koncesja na produkcję i sprzedaż prądu.
Słońce to ogromne źródło energii i zapewnia bardziej przewidywalną produkcję energetyczną niż energia wiatrowa – liczbę godzin słonecznych łatwiej oszacować niż siłę wiatru. W przeciwieństwie do turbin wiatrowych, panele słoneczne zajmują o wiele więcej powierzchni, ale mogą być instalowane bliżej miejsc zamieszkania, ponieważ nie generują hałasu. Można je montować na dachach lub ścianach budynków, a także na gruncie, który trudno zagospodarować w jakikolwiek inny, efektywny sposób. Na polskim rynku dostępne są moduły fotowoltaiczne dopasowane do niemal wszystkich rodzajów dachów. Trzeba jednak pamiętać, że dla uzyskania optymalnego efektu, ważne jest ich skierowanie na południe, a w przypadku braku możliwości, wybrać najbliższy południu kierunek.
Wśród najważniejszych wad paneli fotowoltaicznych należy wymienić przede wszystkim zależność od pogody i dostępu do słońca, dlatego w okresie zimowym należy być przygotowanym na mniejszą produkcję energii. Skuteczność jej generowania spadnie również w pochmurne lub deszczowe dni, ponadto energia słoneczna nie będzie wytwarzana w nocy. Jednak z ekonomicznego punktu widzenia jest to opłacalna inwestycja i w ostatnich latach przybywa coraz więcej gospodarstw domowych z zainstalowanym kompletnym systemem fotowoltaicznym.
Rynek oferuje szeroki wachlarz produktów. Mają różny wygląd, wydajność oraz cenę. Ich odpowiedni wybór wpływa nie tylko na jakość działania całej instalacji, ale jej estetykę. Najbardziej popularne są moduły monokrystaliczne oraz polikrystaliczne. W modułach monokrystalicznych płytki krzemu są wycinane z jednego bloku, w związku z tym są droższe od pozostałych rodzajów. Mają niemal czarny kolor i wysoką sprawność energetyczną. To dobry wybór w przypadku ograniczonej powierzchni i najlepiej działający w pełnym promieniowaniu rozproszonym.
Natomiast ogniwa polikrystaliczne są także robione z krzemu, ale poddawane innemu procesowi technologicznemu, który powoduje że są tańsze w produkcji niż ogniwa monokrystaliczne. Podobnie jak monokrystaliczne są bardzo odporne na czynniki zewnętrzne i łatwo dostępne na rynku, ale charakteryzują się niższą sprawnością.
Pomimo tego, że ceny paneli słonecznych w ostatnich latach spadły, inwestycja w fotowoltaikę to dosyć spory koszt. Osoby zainteresowane pozyskiwaniem energii z OZE muszą przygotować się na wydatek rzędu od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Na całkowity koszt budowy elektrowni słonecznej składa się cena zakupu paneli fotowoltaicznych oraz inwertera, a także koszty montażu instalacji i podatek VAT w wysokości 8%. Oczywiście im wyższa moc instalacji fotowoltaicznej, tym większa jej cena. Kwota, którą zapłacimy za panele słoneczne zależy m.in. od ich rozmiaru, ilości, jakości użytych tworzyw, mocy oraz typu konstrukcji. Na koszt paneli fotowoltaicznych wpływa także to, jakiego są producenta, z jakich materiałów zostały wykonane i jak wysoką gwarancję możemy dostać na ich działanie. Dodatkowo należy uwzględnić koszt montażu na dachu płaskim, krytym dachówką albo na konstrukcji bezpośrednio na gruncie. Biorąc pod uwagę wszystkie te elementy, koszt samej instalacji fotowoltaiki o mocy 3 kW, wynosi od 16 tys. złotych, a do 40 tys. złotych o mocy do 10 kW.
Osoby zainteresowane montażem własnej instalacji fotowoltaicznej mogą skorzystać z różnego rodzaju dofinansowania i ulg proponowanych przez państwo. Dodatkowo każdy podatnik może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej i odliczyć od dochodów wydatki poniesione na instalację fotowoltaiczną. Ulgą termomodernizacyjną objęte są również magazyny energii stanowiące cześć instalacji fotowoltaicznej. W przypadku instalacji dołączonej do sieci przedsiębiorcy zyskują dodatkowo możliwość odsprzedaży ewentualnej nadprodukcji energii.
Jeżeli chodzi o koszty użytkowania instalacji fotowoltaicznej, to tutaj na uwadze należy mieć wydatki związane z czyszczeniem i konserwacją paneli słonecznych. Niektórzy posiadacze systemów fotowoltaicznych decydują się również na wykupienie dodatkowego ubezpieczenia, co generuje kolejne koszty eksploatacyjne.
Inwestycja w fotowoltaikę to jednorazowy, lecz dosyć spory wydatek. Szacuje się, że zwrot inwestycji instalacji (bez przyznanej dotacji) następuje zwykle po okresie około 8-9 lat przy żywotności modułów na poziomie 30 lat. Odpowiednio dobrana i wykonana instalacja może nam przynieść podwójną korzyść w postaci znacznego zmniejszenia poboru prądu z sieci, czyli również mniejszych rachunków za prąd nawet o 90% oraz dać szansę na odsprzedaż nadwyżek. System fotowoltaiczny można również połączyć z innymi instalacjami, m.in. pompą ciepła, co pozwala na osiągnięcie dodatkowych korzyści.
Z pomocą programów dofinansowania i ulg podatkowych własna fotowoltaika zwraca się nawet w 5-8 lat od jej montażu. Po tym czasie instalacja zaczyna na siebie zarabiać i przynosić właścicielowi czysty zysk. Ponadto, taka instalacja gwarantuje wzrost wartości całej nieruchomości. Oznacza to, że możemy sprzedać swój dom za wyższą cenę.
Własna elektrownia wiatrowa lub słoneczna to niewyczerpalne źródło energii, które nie zanieczyszcza środowiska, jest wytrzymałe i sprawia, że stajesz się niezależny od corocznych podwyżek cen za prąd. Oznacza to, że taka inwestycja nie tylko pozwala na ustabilizowanie wydatków na energię elektryczną dzięki wytwarzaniu prądu na własny użytek, ale także generuje oszczędności przez dziesiątki lat. Warto więc w nie zainwestować.
Źródło:
Grafika: Unsplash
www. kolektory.com
www. swiatoze.pl
www. lepiej.tauron.pl
www.pkfsa.pl
